خوش آن دل کاندر او منزل کند عشق
ز کار عالم اش غافل کند عشق
در او رخشنده برقی برفروزد
که صبر و هوش را خرمن بسوزد
زلیخا همچو مه می کاست سالی
پس از سالی که شد بدرش هلالی،
هلال آسا شبی پشت خمیده
نشسته در شفق از خون دیده
همی گفت: «ای فلک! با من چه کردی؟
رساندی آفتابم را به زردی
به دست سرکشی دادی عنانم
کزو جز سرکشی چیزی ندانم
به بیداری نگردد همنشینم
نیاید هم که در خوابش ببینم»
همی گفت این سخن تا پاسی از شب
رسیده جانش از اندوه بر لب
ز ناگه زین خیالش خواب بربود
نبود آن خواب، بل بیهوشی ای بود
هنوزش تن نیاسوده به بستر
درآمد آرزوی جانش از در
همان صورت کز اول زد بر او راه،
درآمد با رخی روشن تر از ماه
نظر چون بر رخ زیبایش انداخت
ز جا برجست و سر در پایش انداخت
زمین بوسید کای سرو گل اندام!
که هم صبرم ز دل بردی هم آرام،
به آن صانع که از نور آفریدت
ز هر آلایشی دور آفریدت،
که بر جان من بیدل ببخشای!
به پاسخ لعل شکربار بگشای!
بگو با این جمال و دلستانی
که ای تو، وز کدامین خاندانی؟
بگفتا: «از نژاد آدم ام من
ز جنس آب و خاک عالم ام من
کنی دعوی که: هستم بر تو عاشق!
اگر هستی درین گفتار صادق،
حق مهر و وفای من نگه دار!
به بی جفتی رضای من نگه دار!
مرا هم دل به دام توست در بند
ز داغ عشق تو هستم نشان مند»
زلیخا چون بدید آن مهربانی
ز لعل او شنید آن نکته دانی
سری مست از خیال خواب برخاست
جگر پرسوز و دل پرتاب برخاست
به دل اندوه او انبوه تر شد
به گردون دودش از اندوه برشد
زمان عقل بیرون رفت اش از دست
ز بند پند و قید مصلحت رست
همی زد همچو غنچه جیب جان، چاک
چو لاله خون دل می ریخت بر خاک
گهی از مهر رویش روی می کند
گهی بر یاد زلفش موی می کند
پدر ز آن واقعه چون گشت آگاه،
دواجو شد ز دانایان درگاه
به تدبیرش به هر راهی دویدند
به از زنجیر تدبیری ندیدند
بفرمودند بیجان ماری از زر
که باشد مهره دار از لعل و گوهر
به سیمین ساقش آن مار گهرسنج
درآمد حلقه زن چون مار بر گنج
چو زرین مار زیر دامنش خفت
ز دیده مهره می بارید و می گفت:
«مرا پای دل اندر عشق بندست
همان بندم ازین عالم پسندست
سبک دستی چرخ عمرفرسای
بدین بندم چرا سازد گران، پای؟
به این بند گران پا بستن ام چیست؟
بدین تیغ جفا دل خستن ام چیست؟
به پای دلبری زنجیر باید
که در یک لحظه هوش از من رباید
اگر یاری دهد بخت بلندم
بدین زنجیر زر پایش ببندم
ببینم روی او چندان که خواهم
بدو روشن شود روز سیاهم»
گهی در گریه گه در خنده می شد
گهی می مرد و گاهی زنده می شد
همی شد هر دم از حالی به حالی
بدین سان بود حالش تا به سالی